استمداد منافقان (قرآن)نَفَق، ايجاد سوراخى در زمین است كه راه رهايى داشته باشد -همانند سوراخ موش- پايان يافتن و از بين رفتن. نفاق عبارت است از داخل شدن در شرع و دین از راهى و خروج از آن از راه ديگر، اظهار اسلام با اهل آن و مخفى كردن غير اسلام در درون، ظاهر و باطن متفاوت داشتن، دورویی، ریاکاری. [۴]
فرهنگ بزرگ سخن، ج ۸، ص ۷۸۸۲، «نفاق».
نفاق هم در ایمان است، هم طاعات، هم معاشرت با مردم. نفاق اعمّ از ریا است دراین مقاله استمداد منافقان با توجه به آیات قرآن بررسی می‌شود.۱ - استمداد از مؤمناناستمداد منافقان از مؤمنان، جهت بهره‌مندى از نور آنان و رفع تاریکی در قیامت: يَوْمَ يَقُولُ الْمُنافِقُونَ وَ الْمُنافِقاتُ لِلَّذِينَ آمَنُوا انْظُرُونا نَقْتَبِسْ مِنْ نُورِكُمْ قِيلَ ارْجِعُوا وَراءَكُمْ فَالْتَمِسُوا نُوراً فَضُرِبَ بَيْنَهُمْ بِسُورٍ لَهُ بابٌ باطِنُهُ فِيهِ الرَّحْمَةُ وَ ظاهِرُهُ مِنْ قِبَلِهِ الْعَذابُ. روزى كه مردان و زنان منافق به مؤمنان مى‌گويند: نظرى به ما بيفكنيد تا از نور شما شعله‌اى برگيريم، به آنها گفته مى‌شود: به پشت سر خود بازگرديد و كسب نور كنيد!، در اين هنگام ديوارى ميان آنها زده مى‌شود كه درى دارد، درونش رحمت است و برونش عذاب! منظور از جمله" انظرونا" اين است كه به ما نگاه كنيد تا از نور صورت شما بهره گيريم، و راه خود را پيدا كنيم، يا اينكه نظر لطف و محبتى به ما بيفكنيد و سهمى از نور خود به ما دهيد، اين احتمال نيز وجود دارد كه منظور از" انظرونا" انتظار كشيدن باشد، يعنى كمى مهلت دهيد تا ما هم به شما برسيم و در پرتو نورتان راه را پيدا كنيم. اما به هر حال" پاسخى كه به آنها گفته مى‌شود اين است كه به پشت سر خود برگرديد و كسب نور كنيد"! (قِيلَ ارْجِعُوا وَراءَكُمْ فَالْتَمِسُوا نُوراً). اينجا جاى تحصيل نور نيست، مى‌بايست آن را از دنيايى كه پشت سر گذاشتيد، از طريق ایمان و عمل صالح، به دست مى‌آورديد، اما ديگر گذشته و دير شده است!" در اين هنگام ناگهان ديوارى در ميان اين دو گروه زده مى‌شود كه درى دارد" (فَضُرِبَ بَيْنَهُمْ بِسُورٍ لَهُ بابٌ). ولى دو طرف اين ديوار عظيم، يا اين در، كاملا با هم متفاوت است" درونش رحمت است و بيرونش عذاب" (باطِنُهُ فِيهِ الرَّحْمَةُ وَ ظاهِرُهُ مِنْ قِبَلِهِ الْعَذابُ). " سور" در لغت به معنى ديوارى است كه در گذشته براى حفاظت به دور شهرها مى‌كشيدند، و در فارسى از آن تعبير به" بارو" مى‌شود، و در فواصل مختلف نيز برجهايى براى محافظان و نگهبانان داشت، و لذا مجموعا تعبير به" برج و بارو" مى‌كردند. قابل توجه اينكه مى‌گويد:" درون آن رحمت، و برون آن عذاب است" يعنى مؤمنان همچون ساكنان شهر در درون اين باغ هستند، و منافقان همچون بيگانگان در قسمت بيابانى قرار دارند، قبلا نيز آنها در يك جامعه و در كنار هم زندگی مى‌كردند، اما ديوارى عظيم از اعتقادات و اعمال مختلف آنها را از يكديگر جدا مى‌كرد، در قیامت نيز همين معنى مجسم مى‌گردد. اما اين" در" براى چيست؟ ممكن است براى اين باشد كه منافقان از اين در نعمتهای بهشتی را ببينند و حسرت ببرند، يا اينكه افرادى كه كمتر آلوده‌اند پس از اصلاح از آن بگذرند و در كنار مؤمنان قرار گيرند. ۲ - پانویس۳ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳۱، ص۷۶، برگرفته از مقاله «استمداد منافقان». رده‌های این صفحه : موضوعات قرآنی | نفاق
|